Τι είναι τα φύλλα OSB.

Οικονομικό ξύλο με πάρα πολλές χρήσεις αλλά και προβλήματα. Τα φύλλα OSB που ακούμε συχνά στην αγορά ξυλείας είναι η συντομογραφία της λέξεως Oriented Strand Board και σημαίνει πλάκα με προσανατολισμένες φέτες. Παράγετε από μικρές λωρίδες ξύλου συγκολλημένες με ρητίνες και κόλλες υψηλής αντοχής και τοποθετούνται με προσανατολισμένη διάταξη ώστε οι λωρίδες ξύλου της μίας στρώσεις να είναι κάθετα στις λωρίδες ξύλου της προηγούμενης.

Αυτό κάνει το OSB να διαθέτει καλές ιδιότητες στην συγκράτηση καρφιών και βιδών χωρίς να σχισθούν οι στρώσεις του. Κατεργάζονται εύκολα και μπορούμε να το πλανίσουμε, να το λειάνουμε και να ανοίξουμε τρύπες πάντα όμως λαμβάνοντας μέτρα προστασίας (μάσκα – γάντια) καθώς οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν για την συγκόλλησή του είναι επιβλαβείς για την υγεία μας.    

Το OSB αν και σε πολλές περιοχές του κόσμου χρησιμοποιείτε εδώ και δεκαετίες, στην Ελλάδα έχει κερδίσει έδαφος την τελευταία μόλις δεκαετία και έχει αντικαταστήσει σε πολλές χρήσεις το κόντρα πλακέ και ο λόγος είναι ότι είναι αρκετά πιο οικονομικό και η αντοχή του είναι σχεδόν παρόμοια με το κόντρα πλακέ.

Ακούγοντας κάποιος ότι το OSB είναι πιο οικονομικό μπορεί να σκεφθεί ότι η ποιότητα δεν είναι καλή και αξιόπιστη. Η χαμηλότερη τιμή του OSB όμως οφείλεται στο ότι για την κατασκευή του χρησιμοποιούνται μικρά κομμάτια ξύλου τα οποία μπορούν να προέλθουν από πολλά είδη δέντρων και από πολλά μέρη του δέντρου (στην Ευρώπη χρησιμοποιούνε συνήθως ξύλο Πεύκης σε μορφή κορμών ενώ στην Αμερική χρησιμοποιούνε Λεύκη, Σφένδαμο, και πεύκο) τα οποία θα μας ήταν άχρηστα για κάποια άλλη χρήση ενώ το κόντρα πλακέ φτιάχνεται από λεπτά φύλλα ξύλου ενιαία σε στρώσεις και έτσι τα είδη δέντρου τα οποία χρησιμοποιούνται είναι περιορισμένα και άρα αυξάνει το κόστος του.

Ένας άλλος παράγοντας που κάνει το OSB οικονομικό είναι ότι λόγω της φύσης της κατασκευής του που χρησιμοποιεί ένα μεγάλο αριθμό διαφορετικών ξύλων τα οποία τα βρίσκουμε σε αρκετές χώρες έχει την δυνατότητα να κατασκευάζεται και σε πάρα πολλές χώρες με αποτέλεσμα να έχει περίπου την μισή τιμή από το κόντρα πλακέ.

Όμως αν και είναι πιο φτηνό, δεν είναι αρκετά πιο ανίσχυρο από το κόντρα πλακέ. Οι πολλαπλές στρώσεις από φέτες ξύλου το κάνουν εξαιρετικά ανθεκτικό σε όλες τις πιέσεις. Όχι βέβαια όσο το κόντρα πλακέ, αλλά δεν έχει καμία σχέση με άλλες πλάκες τεχνητής ξυλείας όπως πχ νοβοπάν ή MDF.

Το OSB συμπεριφέρεται στις μεταβολές της υγρασίας όπως κάθε ξύλο το οποίο είναι προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες. Σε κανονικές συνθήκες δεν μεταβάλλονται οι ιδιότητές του.  Για να καταλάβουμε τι εννοούμε λέγοντας κανονικές συνθήκες στα φύλα OSB η περιεχόμενη υγρασία είναι 8 με 10% ενώ στο μασίφ ξύλο είναι 12%. Τα φύλα OSB που χρησιμοποιούμε για εξωτερική χρήση κατασκευάζονται για συνθήκες περίπου 23 C^ο και 80% υγρασία.  

Το OSB μπορούμε να το βρούμε σε 4 διαφορετικές κατηγορίες.

OSB 1 : Γενικής χρήσης για εσωτερική χρήση σε ξηρούς χώρους

OSB 2 : Ανθεκτικές σε φορτίσεις για εσωτερική χρήση σε ξηρούς χώρους

OSB 3 : Ανθεκτικές για εξωτερική χρήση σε υγρούς χώρους

OSB 4 : Ανθεκτικές σε φορτίσεις για εξωτερική χρήση σε υγρούς χώρους

Το πιο συνηθισμένο που θα βρούμε στην Ελληνική αγορά είναι το OSB 3

Το OSB 3 έχει μεγάλη αντοχή στην υγρασία. Έχει μεγάλη αντοχή στην έκθεσή του στις καιρικές συνθήκες (βροχή και υγρασία) για μεγάλο χρονικό διάστημα και ακόμα και χωρίς κανένα φινίρισμα μπορεί να αντέξει για αρκετό καιρό. Επειδή όμως δεν θα αντέξει για πάντα καλό είναι να χρησιμοποιούμε κάποιο βερνίκι ή κάποιο λάδι για να το περάσουμε για να αυξήσουμε τον χρόνο ζωής του.

Για εξωτερική χρήση θα πρέπει πρώτα να έχουμε επεξεργαστεί την τελική επιφάνεια και να την λειάνουμε παρουσιάζοντας έτσι ομοιόμορφη τελική όψη στην κατασκευή μας και να χρησιμοποιούμε ελαστικά ακρυλικά βερνίκια εξωτερικής χρήσης  τα οποία και διεισδύουν ευκολότερα σε επιφάνειες που έχουν λειανθεί.

Ένα μειονέκτημα του OSB που θα πρέπει να πάρουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας είναι ότι για την κατασκευή του (όπως συνήθως και σε όλες τις σύνθετες ξυλείες) χρησιμοποιούνται κόλλες με βάση την φορμαλδεΰδη η οποία είναι εξαιρετικά τοξική και ύποπτη για καρκινογενέσεις. Η φορμαλδεΰδη απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα όχι μόνο αν κόψουμε ή τρίψουμε την επιφάνεια αλλά και από μόνη της.

Με το πέρασμα του χρόνου οι εκπομπές της φορμαλδεΰδης μειώνονται καθώς απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα και για αυτό κάποιο παλιό κομμάτι OSB είναι σίγουρα καλύτερο από ένα καινούργιο.

Στην αγορά θα βρούμε φύλλο OSB σε διάφορες διαστάσεις αλλά η ποιο συνηθισμένη διάσταση είναι η 1,25 x 2,50 μέτρα με πάχος 15 ή  18 χιλιοστών.

Το OSB σήμερα έχει βρει πολλές χρήσεις και αρκετοί το χρησιμοποιούνε για εξωτερικές κατασκευές (πχ σπιτάκια κήπου, σκυλόσπιτα), για κατασκευή κουτιών εμπορευμάτων, στην οικοδομή για καλούπια μπετού, για  τοιχοποιία, για επενδύσεις σε τοίχους, για υπόστρωμα πατώματος, για παλέτες, σκελετούς επίπλων, στις στέγες και πολλά ακόμα

Αν συγκρίνουμε λοιπών το OSB με το κόντρα πλακέ μπορούμε να πούμε ότι:

1. Το OSB μπορεί να κατασκευαστεί σε πάνελ διαστάσεων που είναι μεγαλύτερα από τα κόντρα πλακέ και έτσι να μην έχουμε πολλές ενώσεις.
2. Το OSB είναι πιο φθηνό από το κόντρα πλακέ.
3. Το OSB θεωρείται από πολλούς ως «πράσινο» δομικό υλικό επειδή μπορεί να κατασκευαστεί από δέντρα μικρότερης διαμέτρου, όπως λεύκες, τα οποία συχνά καλλιεργούνται. Η παραγωγή κόντρα πλακέ, αντίθετα, απαιτεί δέντρα μεγαλύτερης διαμέτρου από δάση παλαιάς ανάπτυξης.
4. Το OSB εκπέμπει περισσότερα αέρια στην ατμόσφαιρα
5. Το OSB ζυγίζει περισσότερο από το κόντρα πλακέ. Το αυξημένο βάρος του OSB σημαίνει ότι θα ασκήσει περισσότερη πίεση στην κατασκευή που θα το εφαρμόσουμε.
6. Το OSB σε σύγκριση με το κόντρα πλακέ διογκώνεται περισσότερο όταν έρχεται σε επαφή με το νερό, ειδικά στις άκρες των πάνελ. Η διόγκωση είναι γενικά μεγαλύτερη στο OSB από ό, τι στο κόντρα πλακέ λόγω της απελευθέρωσης της πίεσης συμπίεσης στο OSB που δημιουργήθηκε κατά τη επεξεργασία του. Το φουσκωμένο κόντρα πλακέ θα επιστρέψει στο ονομαστικό του πάχος καθώς το ξύλο στεγνώνει, ενώ το OSB θα παραμείνει μόνιμα φουσκωμένο. Το φούσκωμα μπορεί να μεταβάλει την τελική επιφάνεια και τα υλικά που μπορεί να βρίσκονται πάνω σε αυτήν.
7. Το OSB όταν το χρησιμοποιήσουμε ως δάπεδο είναι λιγότερο άκαμπτο από το κόντρα πλακέ με συντελεστή περίπου 10%.
8. Οι βίδες και τα καρφιά έχουν καλύτερο αποτέλεσμα στο κόντρα πλακέ από ότι στο OSB.
9. Το OSB διατηρεί το νερό περισσότερο από ό, τι το κόντρα πλακέ, γεγονός που καθιστά πιο πιθανή την αποσύνθεση στο OSB από ό, τι στο κόντρα πλακέ.